
Κριτική Θεάτρου | Oστέα ξηρά σφόδρα
- Έγραψε ο Γιώργος Παπαγιαννάκης
- στις 25/04/2016
Μια Βιβλική Προφητεία κι ένα ποίημα με βαρύτητα προσωπικού βιώματος αποτελούν τον καμβά της σκηνικής σύνθεσης “Οστέα ξηρά σφόδρα” που παρουσιάζεται Δευτέρα και Τρίτη στο Θέατρο οδού Κυκλάδων “Λευτέρης Βογιατζής”. Το πρώτο σκέλος αφορά το Ανάγνωσμα της Προφητείας του Ιεζεκιήλ (κεφ λζ’ 1-14) που διαβάζεται το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής και περιγράφει το όραμα του Προφήτη σύμφωνα με το οποίο ο Θεός τον διατάζει να κηρύξει το Λόγο Του στα διασκορπισμένα μέσα σε μια πεδιάδα ανθρώπινα οστά την εποχή που το Ισραήλ τελεί υπό κατοχή από τους Βαβυλώνιους. Ακριβώς τότε είναι που συμβαίνει το μεγαλειώδες θαύμα όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Προφητεία: τα οστά επανακτούν νεύρα, σάρκα, δέρμα και εμφυσάται εντός τους ζωογόνο πνεύμα. Ένα θέαμα εξόχως υποβλητικό, ηχηρό προανάκρουσμα της Ανάστασης του Κυρίου που ενέπνευσε κατά καιρούς σπουδαίους δημιουργούς όπως τον Θεόφιλο Γκωτιέ για το “Bûchers et tombeaux” και τον Πωλ Κλωντέλ για το “Ossements”. Το δεύτερο σκέλος της σύνθεσης αφορά το ποίημα του Χρήστου Μαλεβίτση “Περί Μνήμης Θανάτου”, μια θρηνητική ελεγεία για το θάνατο του τρίχρονου αδελφού του ποιητή, ένα “memento mori”-μετανάγνωση της εμπειρίας του θανάτου μέσω του μηχανισμού της μνήμης.
Ο σκηνοθέτης κ. Περικλής Μουστάκης επιλέγει το στοιχείο της αντιπαραβολής ανάμεσα στη μηχανιστική αναπαραγωγή των ψευδαισθησιογόνων, χιμαιρικών ενεργειών του ανθρώπου της υλικής ευμάρειας, της κενότητας και της εξιδανίκευσης του άφθαρτου, και τη δυναμική σιωπή της πνευματικότητας και την επενέργεια του θανάτου ως μετάσταση από το επίπλαστα ωραίο στο ωραίο της εσωτερικής αλήθειας και της καθαγνισμένης ψυχής. Αυτή η επίπονη διαδικασία “φωτίζεται” με μικρά τελετουργικά-νύξεις στο συλλογικό πολιτισμικό υποσυνείδητο, με γλαφυρές περιγραφές παροξυσμικής σωματικότητας μέσω ανακλαστικών λειτουργιών εξπρεσιονισικής τεχνικής, με νομοτελειακά δομημένες κορυφώσεις προς την κατεύθυνση ρεαλιστικής απόδοσης των ψυχικών δονήσεων ως συμφιλίωση με την έννοια της μετάνοιας καθώς και με σκοτεινά ευφάνταστα ταχυδακτυλουργικά ιντερλούδια περιγραφικά ενός συστήματος απεύθυνσης μηνυμάτων στα εξωτερικά στρώματα των αισθήσεων και της εκμηδένισης της ανθρώπινης διάνοιας. Παράλληλα, εικαστικής συνεπίδρασης σκηνικά ταμπλώ αποδομούν, με μια αίσθηση αυθεντικής πνευματικής και ψυχικής κάθαρσης, την έννοια του εφήμερου και επίπλαστου κόσμου της εικόνας και της ματαιοδοξίας ενώ το ποίημα του Χρήστου Μαλεβίτση προσφέρεται σαν μια ύστερη ερμηνεία του θανάτου μέσω της θύμησης που λειτουργεί ως ένα ανακαινιστικό στάδιο και άλλη διάσταση ύπαρξης.
Ο σκηνικός χώρος (κα Ελένη Σουμή) εξυπηρετεί επαρκώς τη δισυπόστατη σιωπή από την οποία κυριαρχείται: την αφηρημένη σιωπή της σπασμωδικής όσο και αυτιστικής επανάληψης στερεότυπων από ανθρώπους-μηχανές με την ταυτόχρονη προοδευτική απορρύθμιση κάθε στοιχείου που σχετίζεται με αυτούς και υπό το ψυχρό “βλέμμα” ιδρυματικής αισθητικής φωτισμών (κ. Αλ. Αναστασίου)-αναφορά στα κλινικά χαρακτηριστικά τους, και την έτερη σιωπή της φαινομενικής ακινησίας, της υφέρπουσας πνευματικής ετοιμότητας, της λύτρωσης από το στοιχείο του “χρñσθαι” και του “πράττειν” και της προσχώρησης στη σφαίρα του υπερούσιου και υπερβατικού. Οι μουσικές επιλογές (κα Ντίνα Σταματοπούλου) εγχαράσσονται με οργανικό τρόπο στο δρώμενο και ουδόλως ως εμβαλωματική λύση δημιουργίας ατμόσφαιρας ενώ σε ερμηνευτικό επίπεδο οι ηθοποιοί κ. Σπύρος Αλιδάκης, κα Ελένη Γαρυφαλλή, κ. Θανάσης Δόβρης, κ. Περικλής Μουστάκης, κα Ντίνα Σταματοπούλου και ο ταχυδακτυλουργός Fanua συντονίζονται αγαστά πάνω στη λεπτή συχνότητα που εκπέμπει αυτό το ιδιότυπο οπτικό και ακουστικό ερέθισμα με δέκτη την ανεξερεύνητη πλευρά των αισθήσεων και το απώτατο σημείο της νόησης. Ως εκ τούτου, η αποτίμηση από το κοινό του συγκεκριμένου εγχειρήματος καλό είναι να μην γίνεται παράλληλα με τη βίωση της όλης εμπειρίας αλλά κατόπιν μιας χρονικής απόστασης που θα λειτουργήσει ως διαδικασία τροφοδότησης της πολλαπλής μετεπίδρασής του.
Θέατρο Οδού Κυκλάδων “Λευτέρης Βογιατζής”
Κυκλάδων 11 & Κεφαλληνίας Κυψέλη
Τηλ: 210-8217877
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη μέχρι 31/5