Κριτική του Γιώργου Παπαγιαννάκη για τη θεατρική παράσταση “Χριστουγεννιάτικη Ιστορία” του Τσαρλς Ντίκενς (Εθνικό Θέατρο, Ρεξ).

« Όταν ανοίγουμε το βιβλίο ενός μυθιστορήματος του Ντίκενς, το κείμενο που θα διαβάσουμε έχει ήδη παιχτεί».

Η οργανική σχέση της θεατρικότητας με τη γραφή του Ντίκενς, που συνέβαλε στο να ενσωματωθεί στην επιχειρηματολογία της λογοτεχνικής κριτικής η επίδραση της σκηνικής τέχνης στην αφηγηματικότητα και την οικοδόμηση των χαρακτήρων, εκπορεύεται από την ιστορικά καταγεγραμμένη εμπειρία του ίδιου του συγγραφέα με το θέατρο: ένθερμος θεατής, μέλος του «ομίλου Γκάρρικ», προσωπικός φίλος του Γουίλιαμ Μακρέντυ, πρωτοστάτης στην Επιτροπή διάσωσης της οικίας του Σαίξπηρ από τα χέρια του Φινέα Τέιλορ Μπάρνουμ και διάσημος για τις ανοιχτές στο κοινό, και εμπλέους υποκριτικής δεξιοτεχνίας, αναγνώσεις των έργων του, ο Ντίκενς θα μπορούσε να χαρακτηριστεί  ως «δραματουργός της πεζογραφίας».

Οι μεταμορφωτικές δυναμικές των χαρακτήρων του, σε πείσμα του αμετάβλητου της «ατομικότητας» που προτάσσουν οι Αγγλικές Σπουδές (ήτοι το άτομο προηγείται υπερβαίνοντας τα κοινωνικά και άλλα συμφραζόμενα), αποτέλεσαν ακόμη παράδειγμα για αυτό που ο Ρέυμοντ Γουίλιαμς, στα πλαίσια του πολιτισμικού υλισμού, θα αποκαλέσει «δομές του αισθήματος» (νοήματα και αξίες που βιώνονται στον αντίποδα των κυρίαρχων ιδεολογιών και πεποιθήσεων).

Στη διάσημη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» όχι μόνο η  επέλαση του υπερφυσικού στοιχείου, ως μέσου για την αυτεπίγνωση (απόηχος του αμλετικού φαντάσματος), ή ο χαρακτήρας του Εμπενίζερ Σκρουτζ, που διασταυρώνεται με τον Σάυλοκ, αλλά και οι κοινοί κώδικες με τις μεσαιωνικές «ηθολογίες» (προφανέστατα με το «Everyman»), καταδεικνύουν μια πολύπλευρη ειδημοσύνη του Ντίκενς.

Η προσαρμογή της διασκευής του Τζακ Θορν στο Εθνικό Θέατρο (σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου) συνταιριάζει ισόρροπα το ζωντάνεμα της αφήγησης του Άγγλου συγγραφέα με ένα θέαμα μεστό, πλην όμως ανεπιτήδευτο. Οι μουσικές αναφορές από το αμερικάνικο βωντβίλ, τη ροκ όπερα και μια προσωπική ηχητική κιστέρνα (μουσική Θοδωρή Οικονόμου), η απόδοση του κεντρικού χαρακτήρα (Εμπενίζερ Σκρούτζ) χωρίς προβλέψιμες διογκώσεις αλλά με περιγραφική (σχεδόν μπρεχτική) προσέγγιση από τον Αλέξανδρο Μυλωνά, καθώς και η αποτύπωση της συνολικής ανθρωπογεωγραφίας της νουβέλας πέρα από τα όρια της στείρας ηθογραφίας, συγκροτούν μια αρκούντως έντιμη πρόταση τόσο για ψυχαγωγία όσο και για περισυλλογή.