Blog Image

Κριτική Θεάτρου | Ο γείτονάς μου Ναπολέων Λαπαθιώτης

  • Έγραψε ο Γιώργος Παπαγιαννάκης
  • στις 28/10/2016

Τον υποφωτισμένο χώρο, τύπου black box, του bijoux de kant hood, πλημμυρίζει η δωρική φωνή της Μπέλλου. Ξαφνικά ανακαλύπτεις ότι από αυτήν τη χιλιοακουσμένη φωνή ξεχειλίζουν περίεργοι αρμονικοί που δεν είναι εφικτό να γίνουν αντιληπτοί από τα ηχεία των ραδιοφώνων. Η αντήχησή τους στο μικρό χώρο τού προσδίδουν δυσανάλογη προς τις διαστάσεις του δυναμική. Επιπλέον, έχεις την αίσθηση ότι το θρυλικό λαϊκό άσμα “Το μινόρε της αυγής” το ακούς για πρώτη φορά ή τουλάχιστον ότι το ανακαλύπτεις εκ νέου.

Κατόπιν, μια συνεσταλμένη, συντηρητική στην εμφάνιση, ανδρική φιγούρα εμφανίζεται στο μισοσκόταδο. Η κίνησή της αργή, σχεδόν μετέωρη δημιουργεί ένα υποβλητικό περιβάλλον έλλειψης βαρύτητας μέσα στο οποίο έντονες βιωματικές μνήμες και μεταφυσικές αγωνίες βρίσκουν το φυσικό τους χώρο. Η αφήγηση που ακολουθεί έχει τη σωστή δόση ποιητικής απόδοσης των προσωπικών καταθέσεων και αποστασιοποίησης. Οι ρεαλιστικές εικόνες από περιγραφές ενός τοπίου βυθισμένου στην ομίχλη μέσα στο οποίο ο λογοτέχνης Γιώργος Ιωάννου βρίσκει καταφυγή και “προστασία” εναλλάσσονται διαμέσου συμβόλων με μια διαλεκτική με τους νεκρούς φίλους και οικείους. Η μνήμη μετατρέπεται σε πρόκληση-πρόσκληση για ένωση με τον κόσμο των νεκρών που εναρμονίζεται με το απογυμνωμένο από το πάλαι ποτέ κάλλος του τοπίο της φύσης. Η τελική επιλογή θα είναι, με μια ανακλαστική αντίδραση, η παραμονή στον κόσμο των ζωντανών αφήνοντας τη θύμηση του θανάτου να παίρνουν τα βήματά από τους ατέρμονους μοναχικούς περιπάτους. Αλλά και το αίσθημα της απομόνωσης, η αποξένωση από τους άλλους και το πως βιώνεται η μοναξιά σε έναν κόσμο ενάντιο προς αυτή, περιγράφεται γλαφυρά από τον Ιωάννου, καθώς κάθε έκφραση καχυποψίας και εθχρότητας για τη μοναχική διαδρομή της ζωής μετατρέπεται σταδιακά σε αδιαφορία και εκείνη με τη σειρά της σε ασπίδα και πηγή δύναμης και ασφάλειας…

Στη συνέχεια, ο νεαρός άνδρας κατευθύνεται σε ένα βάθρο, πίσω από το οποίο ένα κολάζ από πορνογραφικά ενσταντανέ φωτίζεται από τις κλασικές πολύχρωμες λάμπες των λαϊκών κέντρων της δεκαετίας του ’50. Μπροστά από ένα μικρόφωνο μετατρέπεται σε κάτι πέρα και πάνω από έναν απλό αφηγητή. Επί της ουσίας επωμίζεται το ρόλο του απολογητή, του αναλαμβάνοντος την ευθύνη για την απόδοση σεβασμού σε ό, τι συγκροτούσε τον ευφάνταστο όσο και ζοφερό και αντιφατικό (;) κόσμο του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη. Με λεπτά συμβολιστικές αιχμές-εκφραστικά ιδιώματα αναφορά σε μια σεξουαλικότητα, σαρκάζει τη νεοελληνική παράνοια της στείρας αναχρονιστικότητας και του νοσηρού δημοσιοϋπαλληλισμού αλλά και της αποστροφής προς οτιδήποτε σηματοδοτεί σεβασμό στην αξία της ζωής, της ιστορικής μνήμης, της παρακαταθήκης των πνευματικών ανθρώπων. Παραθέτοντας στίχους του ίδιου του Λαπαθιώτη εξηγεί ότι τα υλικά στοιχεία μπορούν να συνιστούν ιδεατές εικόνες προσώπων και βιωμένων συναισθημάτων αποκαλύπτοντας στην ουσία τον τρόπο με τον οποίο ο ποιητής αντιλαμβάνεται τον υπαρκτό κόσμο.

Ο Αντώνης Γκρίτσης ενδύεται κάτι περισσότερο από ένα ρόλο, γίνεται κάτι πιο σύνθετο από περιγραφέα εικόνων και ανακινητή αναμνήσεων. Με εργαλείο κυρίως τη φωνή και την έκφραση που αγγίζει -ίσως και ξεπερνά- τα όρια της συγκίνησης, πάλλεται ανάμεσα στη ρεαλιστική κατάθεση και την υπερβατική επενέργεια της μνήμης. Δεν επιχειρεί να επιβληθεί οχληρά στο χώρο και τις αισθήσεις του κοινού, ούτε καταφεύγει σε κινησιολογικές ή άλλες υπερβολές. Γίνεται ένα αριστοτεχνικά αφαιρετικό αλλά ουσιαστικό όχημα που μεταφέρει το ήρεμο ρίγος από το αφανές σύμπαν των ποιητών. Των ανθρώπων που προσφέρονται στο θυσιαστήριο ενός ταραχώδους ή ασκητικού βίου αποκαλύπτοντας απροσχημάτιστα σε όλους εμάς την αθέατη όψη και την αλήθεια της ζωής.

 

bijoux de kant hood

Αθηνάς 10, Μοναστηράκι (3ος όροφος)

τηλ. 6944 094787

Μέχρι 19 Νοεμβρίου 2016, κάθε Παρασκευή και Σάββατο 21.00 (απαραίτητη κράτηση)

(Είσοδος με ελεύθερη συνεισφορά του κοινού)