Κριτική Θεάτρου | Άγριος Σπόρος
- Έγραψε ο Γιώργος Παπαγιαννάκης
- στις 03/02/2016
Ο “Άγριος Σπόρος” του κου Γιάννη Τσίρου διαθέτει μια ρεαλιστική στόφα αλλά και μια τάση να την ξεπεράσει. Πίσω από τη χαρακτηριστική τυπολογία, την αποτύπωση του νεοελληνικού λεκτικού και συμπεριφορικού κώδικα και τη δράση μετατοπισμένη στο ψυχολογικό πεδίο, μέσα σε συνθήκες, σχεδόν, έλλειψης βαρύτητας, όπου χώρος και χρόνος μοιάζουν περίπου αφηρημένες έννοιες ή αναγκαίες συνθήκες, το όλο εγχείρημα μετατίθεται εν τέλει στη σφαίρα του υπαρξιακού δράματος, πάνω στη σχέση ατόμου-κόσμου, στοιχείο που ακουμπά στο μπεκετικό Παράλογο.
Αγγίζοντας το δομικό ζήτημα της suis generis νεοελληνικής ιδιοσυγκρασίας όπως ανδρώθηκε διαχρονικά και πήρε τη μορφή ενός σαγηνευτικά ασυμβίβαστου τερατουργήματος, ο κεντρικός ήρωας, ο Σταύρος, αποκομμένος από τον όποιες αξίες του αστικού πολιτισμού, ξένος από τις θεσμικές νόρμες του κοινωνικού ρόλου, έγκλειστος στο δικό του σύστημα ηθικής και μόνος απέναντι σε όλους, καταδικάζεται σε μια εικονική “Σταύρωση”, ως έκπτωτος μιας κοινωνίας υπνωτισμένης μέσα σε μύχιες ενοχές, υποκρισία και προκατάληψη.
Πρόσωπο άκαμπτο, ακανθώδες όσο και ανυπεράσπιστο ο Σταύρος αναγνωρίζει μόνο προσωπικές σχέσεις και το δίκαιο της πυγμής και όχι εξουσίες, νόμους, κανόνες. Όλα αυτά αποσυντονίζουν την ασυγκράτητη φύση του, την άναρχα ελεύθερη βούλησή του, τη χωρίς προσχήματα επικοινωνία του με τους άλλους. Με το παράνομο χοιροστάσιο και την χωρίς άδεια παράκτια καντίνα του, έχοντας συνοδοιπόρο την κόρη του, που παραμένει δίπλα του, χωρίς ωστόσο να έχει βγει αλώβητη από την ατελή σχέση του με τον κόσμο γύρω του, ο Σταύρος κραδαίνει ανάμεσα στο ρόλο του προστάτη και του ανθρώπου που αγωνίζεται να υπερασπιστεί την ανόθευτη φτιαξιά του, την ιδότυπη φύτρα του. Γι’αυτόν καθετί που εισβάλλει στο φαντασιακό, μοναχικό του σύμπαν είναι τόσο ενοχλητικά αλλότριο όσο και οι μύγες που κυνηγά πάνω από τα ψητά κρεατικά του. Και η σχέση του με τους άλλους θα δοκιμαστεί με αφορμή τις υπόνοιες εναντίον του για την εξαφάνιση ενός Γερμανού τουρίστα. Ο άξεστος, χοντροκομμένος Ελληναράς, με το ασουλούπωτο ντύσιμο και τη χαρακτηριστική μαγκιά θα γίνει η κολυμβήθρα του Σιλωάμ για να ξεπλυθεί η βουβή συνωμοσία μιας κοινωνίας, που αναζητά πρόσφορα εξιλαστήρια θύματα για να καλύψει τις πομπές της, και ο φυσικός ύποπτος για τους Γερμανούς εμπειρογνώμονες που τον στοχοποιούν ως “παράξενο πτηνό”, που εισβάλλει στο ορθολογικό οπτικό τους πεδίο. Κι όταν οι αποδείξεις δεν είναι επαρκείς ο Σταύρος θα αναγκαστεί σε φυγή για να διεκδικήσει εκ νέου ένα κομμάτι γης και ένα ακόμη “ταξίδι της μέρας μέσα στη νύχτα” δηλώνοντας αμετάπειστος εραστής της ελευθερίας του.
Η παράσταση του ενδιαφέροντος αυτού έργου στο Θέατρο Επί Κολωνώ (σκηνοθεσία κα Ελένη Σκότη) κινείται στα επάλληλα πεδία του ρεαλιστικού δράματος μυστηρίου, καθώς και μιας λειτουργικής αφαίρεσης που αναδεικνύει τους συμβολισμούς των προσώπων: η αυθεντική μορφή του Σταύρου, ως έκφανση της ενστικτώδους επιβίωσης και αυτοπραγμάτωσης, το σύστημα εξουσίας ως επιταγή του νόμου επάνω στην ελεύθερη βούληση (Αστυνομικός) και ο μέσος δρόμος του αναποφάσιστου τρίτου (κόρη). Η ροή των σκηνών διαθέτει ρυθμό χωρίς, ώστοσο, να λείπουν οι στιγμές για μια ψυχολογική παρατήρηση των προσώπων εκ των ένδον.
Ο Σταύρος του κου Τάκη Σπυριδάκη διαθέτει μια δωρική απλότητα καθώς κι εκείνη την ακατέργαστη αύρα ενός αγριμιού έτοιμο ανά πάσα στιγμή να δείξει τα νύχια του. Άρχοντας στο δικό του μικρόκοσμο, παρίας καταδιωκόμενος με τους πάσης φύσεως “εχθρούς” ανεβοκατεβαίνει την κλίμακα της ύπαρξής του με τη σιγουριά και το φλέγμα του σκληρού παίχτη αλλά και του ρομαντικού ποιητή μιας ζωής εξίσου τραχιάς και γοητευτικής. Η κόρη της κας Ντάνης Γιαννακοπούλου αποδίδει τη νοητή εν δυνάμει συνέχεια της πραγματικότητας του Σταύρου, την αδιάρρηκτη σχέση πατέρα και κόρης, η οποία ασφυκτιά μέσα στη συγκρουσιακή περιρρέουσα ατμόσφαιρα, και που ενίοτε αποπειράται μάταιες αποδράσεις, για να επιστρέψει πάλι στη ζοφερή αλήθεια. Ο αστυνομικός του κου Ηλία Βαλάση αποδίδει εκφραστικά τη μανιέρα μιας εξουσίας αχειραφέτητης και αναποτελεσματικής, που επιζητά την εύκολη λύση της ικανοποίησης του κοινού αισθήματος.
Τέλος, η σκηνική δημιουργία (κ. Γιώργος Χατζηνικολάου) αποτυπώνει λιτά αλλά παραστατικά το ταπεινό “βασίλειο” του Σταύρου, τον πάγκο πίσω από τον οποίο θέτει εαυτόν, συμβολικό όριο μεταξύ εκείνου κι ενός κόσμου που θέλει να κιβδηλεύσει την αυθεντικότητά του.
Θέατρο Επί Κολωνώ
Ναυπλίου 12 & Λένορμαν 94 Κολωνός
Τηλ: 210 51 38 067